Kesik Kesik Yaşanan Geceler ve Bölünen Uyku
Akıllı Su İçme Usulüyle Gecenin Sükûnetini Geri Kazanmak ..
Bu manzara size tanıdık geliyor mu?
Gece saat üç… Yarı uykulu hâlde tekrar lavaboya gidiyorsunuz; üstelik bu, gecenin ilk seferi de değil.
Bu kesintiler yalnızca istirahatınızı bozmakla kalmıyor; ertesi gün için gerekli enerji ve dikkatinizi de tüketiyor.
Her karanlık yolculukta sabrınız biraz daha tükeniyor; yanınızdaki eşiniz huzurla uyurken siz kendi kendinize soruyorsunuz:
“Niçin ben? Bu, yalnızca yaşlanmanın tabii bir sonucu mu?”
Birçok kimse böyle zannetiyor; yorgunluğu, gece kalkma mecburiyetini ve artık kesintisiz bir uyku uyuyamayacağı fikrini kabulleniyor.
Hâlbuki bu, kader değildir. Parça parça uykulara ve bitkin günlere mahkûm olmak zorunda değilsiniz.
Ben, Dr. Karmen Mendoza.
Yirmi iki yılı aşkın meslek hayatımı mesane ve idrar yollarının sırlarını çözmeye adadım.
Kliniğimden sizin yaşadığınız dertleri yaşamış binlerce kadın ve erkek geçti.
Umutsuz ve çaresiz olduklarını düşünen nice hastanın hayatındaki şaşırtıcı dönüşümlere defalarca şahit oldum.
Bugün size genel tavsiyeler değil, ürolojinin temel bir hakikatini sunmak için buradayım:
Suyu ne zaman ve nasıl içeceğinizi bilmek.
Bu son derece sade ve akla yatkın usul, gecelerinize yeniden huzur getirebilir.
Yanımda kalın; zira bu bilgi, yalnızca uykunuzu değil, tüm hayatınızı değiştirebilir.
Çözüme geçmeden önce meselenin ciddiyetini kavramak gerekir.
Biliyor musunuz, altmış yaşını aşmış yetişkinlerin yaklaşık yüzde yetmişi, gecede en az bir kez idrar için uyanıyor.
Birçoğu ise iki, hatta üç defa kalkıyor.
Bu hâle gece idrarı (noktüri) denir.
Ne kadar yaygın olursa olsun, bu durum yaşlılığın tabii bir işareti değildir; bilâkis, bedeninizin çaldığı bir alarmdır ve görmezden gelinirse doğuracağı sonuçlar çoğu kimsenin sandığından daha ağır olabilir.
I. Bölüm: Sessiz Salgın ve Gizli Tehlikeler
Gece idrarı, boşuna sessiz salgın diye anılmıyor; insanlar çoğu zaman bundan bahsetmez, ya suskunlukla ya da utançla katlanır.
Kliniğimde gerçek hikâyeler dinledim:
– Yetmiş dört yaşındaki bir marangoz, uyku yoksunluğunun ellerinde titreme yapması sebebiyle, sevdiği ahşap oymacılığını bırakmak zorunda kaldı.
– Altmış dokuz yaşındaki emekli bir hemşire, gece tuvalete giderken düşüp kalçasını kırdı; bu kaza, hayatını ve bağımsızlığını altüst etti.
Bunlar sadece hikâye değil, acı bir hakikattir.
Mesele, yalnızca yorgunlukla sınırlı değildir.
Gizli tehlikelerden bazıları:
1. Düşme Riski:
Yarı uykulu bir hâlde karanlıkta yol almak, adeta engelli bir parkuru aşmak gibidir; bir kilim yahut mobilya, ciddi yaralanmaya yol açabilir.
Özellikle yaşlılarda kalça kırığı, hızlı bir vücut çöküşünün başlangıcı olabilir.
2. Bölünen Uykunun Beyne Tesiri:
Derin uyku lüks değil, zaruridir; beyindeki zehirli atıkları temizler ve hatıraları pekiştirir.
Uyku her gece kesildiğinde bu süreç aksar; neticesinde zihin bulanıklığı, dikkatsizlik, hafıza zayıflığı ve uzun vadede sinir sistemi hastalıkları görülür.
3. Kalp Üzerindeki Yük:
Her ani uyanışta stres hormonları salgılanır, tansiyon ve nabız yükselir.
Geceler boyu tekrarlanan bu durum kalbi yıpratır.
Araştırmalar, sık gece idrarı yaşayanlarda yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıklarının daha fazla görüldüğünü göstermektedir.
4. Ruhi ve Nefsânî Bedel:
Sürekli yorgunluk neşenizi çalar, sizi asabî ve kaygılı kılar, hatta depresyona sürükleyebilir; sevdiklerinizden uzaklaştırır.
II. Bölüm: Yaygın Aldanışların Çöküşü
Hâli düzeltmek için önce yanlışlardan vazgeçmek gerekir.
En yaygın üç yanlış:
1. “Gündüz az su iç, gece kalkmazsın.”
En yaygın ama en zararlı hatadır.
Gün içinde yeterince su içmeyenlerin idrarı koyulaşır; bu da mesaneyi tahriş eder, dolu olmadığı hâlde idrara gitme hissi doğurur.
2. “Benim mesanem küçük.”
Çoğu yetişkinde mesele mesanenin hacmi değil, geceleri azalan ADH hormonunun yetersizliği ve bacaklarda biriken sıvının yatar pozisyonda kana karışıp böbreklere dönmesidir.
3. “Bir kadeh içki uyumama yardım eder.”
Aksine, alkol idrar söktürücüdür ve ADH hormonunu baskılar; idrar üretimini artırır, ayrıca uykunun derinliğini bozar.
III. Bölüm: Akıllı Su İçme Usülü
Çözüm suyu kısmak değil, akıllıca içmektir.
Bu usül, sayısız hastanın gecelerini düzene sokmuştur.
Beş adımdan oluşur:
1. Suyu Erken İç:
Günün toplam sıvısının yüzde yetmiş beşini saat 16.00’ya kadar al.
Sabah kalkınca bir-iki bardak su iç, gün boyunca azar azar yudumla; susamayı bekleme.
2. Geçiş Basamağı:
16.00’dan itibaren alımı tedricen azalt; akşam yemeğini yatmadan en az üç saat önce ye.
3. Çok Değerli İki Saat:
Yatmadan son iki saat içinde kesinlikle su içme.
Bu süre, böbreklerin son süzme işlemini yapıp idrarı mesaneye göndermesi için gereklidir.
4. Elektrolit Desteği:
Sabah içeceğin ilk suya bir tutam doğal deniz tuzu ve birkaç damla limon suyu ekle; sodyum ve potasyum hücrelerin suyu daha iyi tutmasına yardımcı olur.
5. Akıllı Akşam Yemeği:
Günün son öğününde fazla baharatlı ve asitli yiyeceklerden uzak dur; zira bunlar mesaneyi tahriş eder.
Dr. Karmen Mendoza
Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
28.09.2025 – OF
VeAleykümüsSelam Ağabey,
Tamamen doğru ve çok derli toplu anlatılmış. Hepsine katılıyorum.
Biz de hastalarımıza bu tavsiyeleri yapıyoruz.
Prof. Dr. İhsan Karaman | Üroloji Uzmanı
Bu yazı hekime bir hanımın Arapça konuşmasının metninden tercüme edilmiştir. İşte o konuşmanın Aslının Linki:👇https://youtube.com/watch?v=rrQs2bcAUIk&si=vIfasXE60l-gVz4c
ليالٍ مقطَّعة ونومٌ مُضطرب: استعادةُ سكونِ الليل بأسلوب الشُّرب الذكي للماء
هل يبدو هذا مألوفاً؟
الساعةُ الثالثة فجراً، وأنتَ تمشي نصفَ نائمٍ إلى الحمّام، وليست هذه المرّةَ الأولى في تلك الليلة. هذا الاضطرابُ المستمرّ لا يُفسد راحتَك فحسب، بل يسلب طاقتك وتركيزك وحيويّتك لليوم التالي. تشعر بالإحباط يزداد مع كلّ رحلةٍ في الظلام، فيما يغطّ شريكُك في نومٍ عميقٍ، وتتساءل: لماذا أنا؟ أهو تقدّمُ العمر؟
كثيرون يظنّون ذلك، فيستسلمون للإرهاق المزمن، ولخوف التعثّر في الظلام، ويقتنعون أنّهم لن ينعموا بنومٍ متّصلٍ طوال الليل مرّة أخرى. لكنّي هنا لأقول لك بثقة: ليس الأمر قدراً محتوماً. لستَ مضطرّاً للعيش بنومٍ متقطّعٍ وأيّامٍ مثقلةٍ بالإرهاق.
أنا الدكتورة كارمن مندوزا، طبيبةٌ بخبرةٍ تتجاوز اثنين وعشرين عاماً، كرّست مسيرتي لفهم ألغاز المثانة والجهاز البولي. مرّ بعيادتي آلافُ الرجال والنساء ممّن عانوا ممّا تعانيه أنت. كانوا يشعرون باليأس وانعدام الخيارات، لكنّي رأيتُ تحوّلاتٍ مدهشةً تتكرّر أمام عينيّ.
اليومَ لا أقدّم نصائحَ عامّةً، بل أشاركك إستراتيجيّةً محوريّة في طبّ المسالك البوليّة: طريقةً بسيطةً ومنطقيّةً عن كيفيّة ومواعيد شرب الماء، كفيلةً بأن تعيد إليك لياليك الهانئة.
ابقَ معي، فهذه المعرفة لن تغيّر نومك فحسب، بل قد تُحدث ثورةً في حياتك.
قبل الحلّ، دعنا نفهم خطورة المشكلة.
هل تعلم أنّ ما يقارب 70٪ من البالغين فوق سنّ الستّين يستيقظون مرّةً واحدةً على الأقلّ كلّ ليلة للتبوّل؟ وكثيرون يقومون مرّتين أو ثلاثاً أو أكثر. هذه الحالة تُعرف بـ التبوّل الليلي. وعلى الرغم من شيوعها، فهي ليست أمراً طبيعيّاً ولا علامةً بريئةً على التقدّم في السنّ؛ إنّما جرسُ إنذارٍ يقرع في الليل، وتحذيرٌ من الجسد، وعواقبُ إهماله أخطر ممّا تتخيّل.
القسم الأوّل: الوباءُ الصامت ومخاطرُه الخفيّة
نسمي التبوّل الليلي وباءً صامتاً لسببٍ وجيه: الناس نادراً ما يتحدّثون عنه، بل يعانون منه في صمتٍ وخجلٍ أو استسلام.
في عيادتي أسمع القصص الحقيقية:
– رجلٌ يبلغ 74 عاماً، كان يعشق نحت الخشب، اضطرّ إلى التوقّف لأنّ يديه أخذتا ترتعشان بفعل قلّة النوم.
– ممرّضة متقاعدة عمرها 69 عاماً، سقطت أثناء ذهابها الليليّ إلى الحمّام، فانكسر وركُها وفقدت استقلالها.
هذه ليست مجرّد حكايات، بل حقائق قاسية. المشكلة تتجاوز الشعور بالإرهاق.
دعونا نذكر المخاطر الصامتة:
1. خطر السقوط:
أنت نصف نائم، توازنك ضعيف، وطريقك إلى الحمّام أشبه بسباق حواجز: سجادة، قطعة أثاث… النتيجة قد تكون إصابةً تغيّر مجرى حياتك.
كبار السنّ خصوصاً قد يبدأ تدهورهم الحادّ بكسرٍ في الورك.
2. تأثير النوم المتقطّع على الدماغ:
النوم العميق ليس ترفاً بل حاجةٌ أساسية. ففيه يقوم الدماغ بتنظيف نفسه من السموم وترسيخ الذكريات. عندما يُمزّق النوم ليلةً بعد أخرى، تتعطّل هذه العمليّة.
النتيجة: تشوّش ذهني، ضعف التركيز، ضعف الذاكرة، وزيادة خطر أمراض تنكّسيّة عصبيّة.
3. الضغط على القلب:
كلّ استيقاظٍ مفاجئ يطلق هرمونات التوتّر، ويرفع ضغط الدم ومعدّل النبض. تكرار ذلك ليلاً يرهق القلب.
دراساتٌ عدّة تربط التبوّل الليلي الشديد بارتفاع ضغط الدم وبأمراضٍ قلبيّة أخرى.
4. الكلفة النفسيّة والعاطفيّة:
الإرهاق المزمن يسرق فرحتك ويجعلك عصبيّاً وقلقاً، وقد يقود إلى الاكتئاب ويبعدك عن أحبّتك.
القسم الثاني: تفكيكُ الأساطير الشائعة
قبل أن نعرف الحلّ، لا بدّ أن نكفّ عن الأخطاء.
أكثر ثلاثة أوهامٍ شيوعاً:
1. “قلّل شرب الماء طوال اليوم لتقلّ الحاجة ليلاً”:
خطأٌ شائعٌ وأشدّ ضرراً. عندما تجفّ خلال النهار يصبح البول مركزاً يهيّج المثانة كما يهيّج الليمون جرحاً، فتُصبح أكثر حساسية وتدفعك للتبوّل حتى وهي غير ممتلئة.
2. “مثانتي صغيرة هكذا خُلِقت”:
في معظم حالات التبوّل الليليّ لدى البالغين، المشكلة ليست في حجم المثانة بل في إيقاع إنتاج الكليتين للبول بسبب نقص هرمون (ADH) أو بسبب عودة السوائل من الساقين عند الاستلقاء.
3. “كأس نبيذ أو بيرة يساعدني على النوم”:
وهمٌ ضارٌّ جدّاً. الكحول مدرٌّ للبول ويعطّل إفراز هرمون ADH، فيزيد إنتاج البول ليلاً ويُضعف جودة النوم.
القسم الثالث: إستراتيجيّةُ الترطيب الذكيّة – طريقة الماء
هذه الطريقة أعادت النوم لعددٍ لا يُحصى من المرضى.
الفكرة ليست في شرب أقلّ، بل في الشرب بذكاء.
الطريقة خمسُ خطوات:
1. قدِّم ترطيبك:
اشرب معظم سوائلك في النصف الأوّل من اليوم.
القاعدة الذهبية: استهلك 75٪ من سوائلك قبل الساعة الرابعة عصراً.
2. درَجُ الانتقال:
من بعد الرابعة عصراً، ابدأ بالتقليل التدريجيّ حتى العشاء، وحاول أن تتناول عشائك قبل ثلاث ساعاتٍ من النوم.
3. منطقة الساعتين المقدّستين:
امتنع عن الشرب في آخر ساعتين قبل النوم تماماً. هذا يمنح الكليتين وقتاً لإخراج ما تبقّى من سوائل قبل استلقائك.
4. مرساة الإلكتروليتات:
أضف إلى كوب الماء الصباحيّ رشّةً صغيرة من ملح البحر غير المكرّر وقليلًا من عصير الليمون. يساعد الصوديوم والبوتاسيوم على امتصاص الماء بفعالية أكبر.
5. عشاءٌ ذكيّ:
تجنّب الأطعمة شديدة التوابل أو الحمضيّة في الوجبة الأخيرة من اليوم، إذ تهيّج المثانة.
الدكتورة كارمين مندوزا
Selamunaleykum muhterem hocam. Cevirinizi bir hekim olarak dikkatle okudum.Gayet öz ve net bir yazı olmus.Nokta atisi problemlere değinilmiş. Toplumda sık görülen ama farkında olunmayan bir probleme karşı farkındalık oluşturması açısından da faydalı olmuş.