101 Soruda Osmanlı Tarihi ..

101 SORUDA OSMANLI TARİHİ
Yaşayan büyük tarihçilerimizden ve ilim adamlarımızdan muhterem Prof. Dr. Mehmet Maksudoğlu’nun eserleri, ilim ve fikir dünyamızda, bilhassa tarihe meraklı olanlar arasında büyük revaç buluyor. Zira Maksudoğlu Hocamız, bilim alanında gerçekçi ve geniş ufuklu bir âlim olmanın yanı sıra devamlı okuyan, araştıran ve yeni meseleleri çözme konusunda hepimizi makaleleri ve eserleriyle aydınlatan mükemmel bir fikir adamıdır aynı zamanda. İstifhamları ortadan kaldıran, tartışmalı mevzuları en yetkin biçimde açıklayan ve karmaşık soruların cevaplarını ikna edici tarzda veren Mehmet Maksudoğlu’nun eserleri kütüphanelerimizden eksik olmamalıdır. Zira o, Ahmed Cevdet Paşa, Yılmaz Öztuna, Ziya Nur Aksun, Kemal Karpat, Mehmed Genç gibi yerli ve millî tarihçiler zincirinin günümüzdeki altın halkalarındandır biridir. Osmanlı tarihi ile alakalı eserleri, yurtdışında ders kitabı olarak okutulan ve pek çok dünya diline aktarılan aziz Hocamızın yeni kitabı, 101 Soruda Osmanlı Tarihi adıyla Duruş Yayınları’ndan çıktı. Maksudoğlu’nun en belirgin özelliği, tarihte yanlış bilinenleri düzeltmesi, hataları tashih etmesi ve bizi doğru tarihle buluşturmasıdır. Dolayısıyla bu eseri de bu yönde iyi bir hizmet veriyor. Tarihimiz konusunda kafası karışık olanlar ve net cevaplara erişmek isteyenler, bu eseri bir an önce okumalı ve bilhassa sosyal medyanın marifetiyle hızla yaygınlaştırılan vahim hataların doğrusunu görüp öğrenmeliler. Eserde cevapları kesin olarak verilen bazı sualler şunlardır: “Osmanlı Devleti ne zaman kuruldu?”, “Osmanlı, İmparatorluk mu idi?”, “Osmanlı’nın Cihan Hâkimiyeti Rüyası nedir?”, “Osmanlının hedefi hilafet mi idi?”, “Osmanlı padişahları hacı oldular mı?”, “Osmanlılar, kardeş katlini kimden öğrendiler?”, “İkinci Murad, tahtı niçin 12 yaşındaki oğlunu bıraktı?”, “İstanbul’un fethiyle Yeniçağ başlamış mıdır?2, “II. Bâyezid-Cem mücâdelesi nedir?”, “Anadolu’da Şiilik niçin yayıldı?”, “Kânunî Sultân Süleyman, Fransa’ya kapitülasyon verdi mi?”, “Cezayir ne zaman Osmanlı Devletine katıldı?”, “Fransa’nın hangi şehri, beş vakit ezân sesi dinledi?”, “Osmanlı Devleti’nin Hind Okyanusu’nda ne işi vardı?”, “Kıbrıs niçin fethedildi?”, “Sultan Dördüncü Murad nasıl bir padişahtı?”, “Lâle Devri’nde neler oldu?”, “Vak’a-yı Hayriye nedir?”, “Sultan İkinci Abdülhamid devrinde neler oldu?”, “İttihad ve Terakki Cemiyeti neler yaptı?” Bunun gibi merak çeken 101 sorunun cevabı… Maksudoğlu Hoca, pratik, üslubu akıcı ve çok faydalı eseriyle sadece soruları cevaplandırmakla kalmıyor, dil, tarih ve kültür sahalarında sağlam bir tavır koyarak bizi hem aydınlatıyor, hem de tarih şuuru kazanmamıza vesile oluyor. Aziz hocamıza binlerce teşekkürler…
Mîlât Gazetesi, 18 Mayıs 2025
101 سؤالاً في التاريخ العثماني
محمّد نوري ياردم
101 سؤالاً في التاريخ العثماني
تحظى مؤلّفات الأستاذ الجليل، والعالِم الكبير، المؤرّخ المعاصر البارز الأستاذ الدكتور محمد مقصود أوغلو، بمكانة مرموقة في عالمنا العلمي والفكري، ولا سيّما بين المهتمّين بالتاريخ. ذلك أنّ أستاذنا مقصود أوغلو، إلى جانب كونه عالِماً واقعيّاً واسع الأفق في ميدان العلم، هو أيضاً مفكّر بارع لا يكفّ عن القراءة والبحث، ويُضيء لنا الطريق بمقالاته ومؤلفاته في معالجة المسائل الجديدة.
وينبغي ألا تخلو مكتباتنا من مؤلفات محمد مقصود أوغلو، لما تتميّز به من قدرة على إزالة الإبهام، وشرح المسائل الخلافيّة بأدقّ بيان، وتقديم أجوبة مقنعة للأسئلة المعقّدة. فهو من الحلقات الذهبية المعاصرة في سلسلة المؤرّخين الوطنيين أمثال أحمد جودت باشا، ويلماز أوزتونا، زيا نور آكسون، كمال كارباط، ومحمد جنش.
وقد صدرت حديثاً عن منشورات دوروش الطبعة الجديدة من كتابه بعنوان “101 سؤالاً في التاريخ العثماني”، وهو كتاب نافع للغاية، نظراً لما يتميّز به المؤلف من تصحيح للمفاهيم التاريخيّة المغلوطة، وتنقيح للأخطاء، وربطنا بالتاريخ الصحيح.
ولذا فإنّ هذا المؤلَّف يُعدّ خدمة جليلة في هذا الاتجاه، ويُنصح بقراءته لكلّ من يشعر بالحيرة في فهم تاريخنا، ويرغب في الوصول إلى أجوبة واضحة.
كما ينبغي لهؤلاء أن يطّلعوا على هذا الكتاب في أقرب وقت، كي يطّلعوا على الحقائق الصائبة، في مواجهة الأكاذيب التي تنتشر بسرعة عبر وسائل التواصل الاجتماعي.
ومن الأسئلة التي أجاب عنها الكتاب بأجوبة حاسمة:
- متى تأسّست الدولة العثمانية؟
- هل كانت الدولة العثمانية إمبراطورية؟
- ما هو حلم السيادة العالمية لدى العثمانيين؟
- هل كان هدف الدولة العثمانية هو الخلافة؟
- هل أدّى السلاطين العثمانيون مناسك الحج؟
- ممّن تعلّم العثمانيون سياسة قتل الإخوة؟
- لماذا تنازل السلطان مراد الثاني عن العرش لابنه ذي الاثني عشر عاماً؟
- هل بدأ العصر الحديث بفتح إسطنبول؟
- ما هي تفاصيل الصراع بين السلطان بايزيد الثاني والأمير جَم؟
- لماذا انتشر التشيّع في الأناضول؟
- هل منح السلطان سليمان القانوني امتيازات لفرنسا؟
- متى انضمّت الجزائر إلى الدولة العثمانية؟
- ما هي المدينة الفرنسية التي سُمعت فيها الأذان خمس مرات يومياً؟
- ما شأن الدولة العثمانية بالمحيط الهندي؟
- لماذا تمّ فتح جزيرة قبرص؟
- كيف كان السلطان مراد الرابع؟
- ماذا جرى في عهد “عصر الزهور”؟
- ما هي حادثة الخَير (واقعة الخيريّة)؟
- ما هي أبرز الأحداث في عهد السلطان عبد الحميد الثاني؟
- ماذا فعلت جمعية الاتحاد والترقّي؟
وهناك الكثير من الأسئلة الشيّقة الأخرى، يبلغ مجموعها 101 سؤالاً، تجد أجوبتها جميعاً في هذا المؤلّف القيّم.
ومما يلفت الانتباه في هذا الكتاب أنّ الأستاذ مقصود أوغلو لا يكتفي بالإجابة على الأسئلة، بل ينتهج أسلوباً عمليّاً وسلساً يُضيء لنا الطريق في ميادين اللغة والتاريخ والثقافة، ويُسهم في غرس الوعي التاريخي في النفوس.
كلّ الشكر لأستاذنا العزيز، وبارك الله فيه.
جريدة المِيلاد، 18 أيار/مايو 2025