Beşşar Esed’in Kirli Sicili Ortalıkta Dolaşıyor.
🔴 “The Times”, Beşşar Esed rejiminin “vahşetlerini” ortaya koyan bir arşivi gün yüzüne çıkardı
İngiliz The Times gazetesi tarafından yayımlanan bir haberde, Suriye’nin devrik başkanı Beşşar Esed ile babası Hafız Esed’in Suriyelilere karşı işlediği sistematik zulüm ve suçları ayrıntılarıyla belgeleyen 1,3 milyon resmî evraktan oluşan bir arşivin varlığına dikkat çekildi.
Habere göre, bu arşiv, Kanadalı savaş suçları araştırmacısı ve hukukçu Bill Wiley tarafından, 13 yıl süren titiz bir çalışmayla ve Suriyeli bir ekipten aldığı yardımla oluşturulmuş; adaletin tesisi ve Suriye’de hâlen devam eden insan hakları ihlalleriyle ilgili sorumluların yargılanması için temel bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Belgeler, ülke dışına kilogramlarca kaçırılarak, haberde ismi açıklanmayan bir Avrupa şehrine ulaştırılmış; burada dijital ortama aktarılıp Wiley’nin kurduğu Uluslararası Adalet ve Sorumluluk Komisyonu adlı kuruluş tarafından İngiltere, Amerika ve Almanya’nın desteğiyle incelenmiştir.
Söz konusu belgelere ulaşabilmek için 43 kişilik Suriyeli saha ekibi, çoban ya da tüccar kılığına girerek, kamyonlardan helikopterlere kadar her türlü imkânı kullanmış; kimi zaman evrak dolusu kasaları kontrol noktalarından kaçırmak için canlarını tehlikeye atmıştır.
Bu uğurda ekip üyelerinden biri rejim tarafından öldürülmüş, biri yaralanmış, biri kaçırılmış, bazıları ise can güvenliği nedeniyle belgeleri saklandıkları yerlerde bırakmak zorunda kalmıştır.
Bugüne dek bu belgeler, rejim yetkililerine karşı dünyanın farklı yerlerinde açılan 13 ayrı davada delil olarak kullanılmıştır.
▪️ Beşşar Esed: Mutlak emir ve yetki sahibi
Wiley, ellerindeki belgelerin, Beşşar Esed’in göstermelik bir lider olmadığını, tüm süreci bizzat yönettiğini şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya koyduğunu ifade etti. Bu kanaatini, Mart 2011’de Esed’in kurduğu Kriz Yönetim Merkezi adlı yapıya ait toplantı tutanaklarına dayandırmaktadır.
Haberde belirtildiğine göre bu merkez neredeyse her gece toplanarak, muhalefeti bastırmak için stratejiler geliştirmiş; güvenlik komiteleri ve istihbarat birimleriyle doğrudan temas kurarak, onlardan elde ettikleri sistematik baskı ve şiddet yöntemlerinin neticelerini almış, ardından yeni emirler göndermiştir.
Wiley, Esed’in bu sürecin başında olduğuna dair net kanıtların bulunduğunu, tutanakların şahsî ofisine getirildiğini, Esed’in onları bizzat gözden geçirdiğini ve üzerlerine “şunu yapın, bunu yapmayın” gibi doğrudan emirler yazdığını vurguladı. “Bu noktada artık onun sadece sembolik bir başkan olmadığı bizim için kesinlik kazandı,” dedi.
▪️ “Ölüm Bürokrasisi”
Esed rejimi; işkenceleri, infazları, kimyasal silah kullanımını ve kitlesel kayıpları resmî belgelerle kayda geçirmiştir. Bu sürecin tamamı, başında Esed’in bulunduğu bir dizi yönetici tarafından yürütülen bir “ölüm bürokrasisi” çerçevesinde gerçekleşmiştir.
Wiley, “Bu, tarihte en iyi belgelenmiş baskı rejimidir,” derken, 406 kutuda muhafaza edilen belgeleri kastederek, “Sanki bilgisayarlarla donatılmış Nazi’ler gibiler,” yorumunu yaptı.
Rejimin çöküşünün ardından çalışmalarını yoğunlaştıran Wiley’nin komisyonu, sistemin hızla yıkılması sebebiyle belgelerin yok edilememesinden faydalanarak 10 yeni araştırmacıyı daha istihdam etmiş ve bu süreci, 1945 Almanya’sı, 2003 Irak’ı ve 1990-1991 dönemindeki Orta ve Doğu Avrupa’daki rejim çöküşlerine benzetmiştir: “Tarihî açıdan nadir bir dönemi yaşıyoruz; birincil kaynaklardan bilgi toplamak mümkün.”
▪️ Baas Partisi’nin uzantıları Nürnberg’i aşar
Raporda, Esed rejiminin işlediği suçlara karışan şahısların sayısının binleri bulduğuna dikkat çekilmiş; çok sayıda subay ve güvenlik görevlisinin yargıdan kaçmak için firar ettiği belirtilmiştir.
Özellikle, Beşşar Esed’in kardeşi ve Dördüncü Tümen’in komutanı olan Maher Esed, “vahşi baskı” politikaları ve Captagon uyuşturucusunun kaçakçılığı ile; Ali Memlûk, eski Ulusal Güvenlik Ofisi başkanı olarak; Cemil Hasan ise Hava Kuvvetleri İstihbarat Başkanı ve yaygın işkence ve infazların yöneticisi olarak öne çıkmaktadır.
Wiley’nin arşivi, suçlara karışan kişi sayısının büyüklüğünü açıkça göstermektedir. Wiley bu bağlamda, “Suriye meselesi, 50 yıllık bir devlet terörüyle, on binlerce kurbanla karşı karşıya olduğumuz bir durumdur. Bu da devasa bir güvenlik, askerî ve istihbarat yapısını gerekli kılar,” ifadesini kullanmıştır.
Şu tespitte de bulunmuştur: “Suriye dosyası, Nürnberg Mahkemesi’nden çok daha kapsamlı olacak.” Bilindiği üzere, Nürnberg Mahkemesi Nazi rejiminin önde gelenlerini yargılamak için kurulmuştu.
Haberde ayrıca, Rusya’nın Beşşar Esed ve ailesine sağladığı güvenliğin kalıcı olmayacağına işaret edilmiştir. Wiley’ye göre, Rusya, stratejik menfaatleri doğrultusunda Esed’i feda edip yeni bir Suriye yönetimiyle anlaşmak isteyebilir. Nitekim daha önce Liberya’dan Charles Taylor ve Fildişi Sahili’nden Laurent Gbagbo gibi diktatörlerin tesliminde benzer bir yol izlenmiştir. Esed’in teslimi de üç yıl gibi kısa bir sürede gerçekleşebilir.
Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
10.06.2025 OF
🔹 Kaynak: İngiliz The Times Gazetesi https://www.thetimes.com/world/middle-east/article/bigger-than-nuremberg-the-secret-files-that-could-jail-assad-tkpv6z8d3
🔴 «تايمز» تكشف عن أرشيف يفصل «فظائع» نظام بشار الأسد
كشف تقرير نشرته صحيفة “تايمز” البريطانية عن أرشيف من 1.3 مليون وثيقة رسمية، تفصل “الفظائع” الممنهجة والجرائم التي ارتكبها نظام الرئيس المخلوع بشار الأسد ووالده حافظ الأسد بحق السوريين.
ويعتبر الأرشيف، الذي جمعه المحامي والمحقق الكندي في جرائم الحرب بيل وايلي لـ13 عامًا بمساعدة فريق من السوريين، محوريًا في تحقيق العدالة ومحاسبة المسؤولين عن الانتهاكات المنظمة التي ما زالت تتكشف بسوريا، حسب التقرير.
وتم تهريب الوثائق بالكيلوغرامات خارج البلاد إلى مدينة أوروبية لم يكشف التقرير عنها، ليتم تصويرها رقميًا وتحليلها من قبل منظمة وايلي، واسمها لجنة العدالة والمساءلة الدولية، بدعم من الحكومات البريطانية والأميركية والألمانية.
وللحصول على المواد، كان أعضاء الفريق السوريون، البالغ عددهم 43، يتخفون بزي الرعاة والتجار، ويستخدمون كل ما يتوفر -من الشاحنات إلى الطوافات- لنقل خزائن كاملة من الأوراق عبر نقاط التفتيش.
وقد قتل النظام أحد أفراد الفريق، بينما أصيب آخر واختطف ثالث، واضطر بعضهم لترك أوراق في مخابئهم لما ينطوي على نقلها من مخاطر.
وقد استخدمت وثائق لجنة العدالة والمساءلة الدولية بالفعل في 13 قضية في جميع أنحاء العالم ضد مسؤولي النظام.
▪️ بشار الأسد الآمر الناهي
وقال وايلي إن الوثائق تثبت دون أدنى شك أن بشار الأسد لم يكن مجرد رئيس شكلي، بل إنه كان يدير الأمور، واستدل على ذلك بمحاضر من خلية إدارة الأزمة المركزية التي أنشأها الأسد في مارس/آذار 2011 للتعامل مع الثورة.
وكانت هذه الخلية تجتمع كل ليلة تقريبًا وتناقش إستراتيجيات لسحق المعارضة، وفق التقرير، كما كانت الإدارة على تواصل باللجان الأمنية وعناصر المخابرات في كل محافظة، تتلقى منها أحدث نتائج وسائل القمع الممنهجة، وترسل لها أوامر جديدة.
وأكد وايلي دور الأسد الرئيسي بالعملية، إذ “كانت المحاضر تؤخذ إلى مكتبه الشخصي وينتظره أحد الموظفين بينما يراجعها، ونرى دليلاً على ذلك في الهوامش أوامر تقول افعلوا كذا وكذا، لا تفعلوا كذا، وحينها تأكد لنا أنه لم يكن مجرد رئيس شكلي”.
▪️ “بيروقراطية الموت”
وقام نظام الأسد بتوثيق عمليات التعذيب والإعدام واستخدام الأسلحة الكيميائية وحالات الاختفاء الجماعي على نطاق واسع، وأشرفت سلسلة من القيادات برئاسة الأسد على “بيروقراطية الموت” هذه، وفق تعبير البعض بالتقرير.
وقال وايلي: “هذا هو القمع الأكثر توثيقًا في التاريخ”، وأضاف، مشيرًا للملفات المخزنة بـ406 صناديق، والتي تضم جرائم حرب لحزب البعث المخلوع: “وكأنهم نازيون بأجهزة حاسوب”.
وكثفت لجنة وايلي جهودها بعد سقوط الحكومة، خصوصًا أن سرعة انهيار النظام لم تسمح له بتدمير الدلائل الورقية، وعينت 10 باحثين إضافيين في الأيام السابقة، وأكد المحقق: “نحن نعيش حالة نادرة تاريخيًا، مثل ألمانيا في 1945 والعراق في 2003 ووسط وشرق أوروبا بين 1990 و1991، حين يمكن جمع مواد من مصادر أولية”.
▪️ أذرع حزب البعث أعمق من نورمبرغ
وعدّد التقرير الأفراد المتورطين بـ”جرائم” نظام الأسد، مشيرًا إلى كثرتهم، فهناك الآلاف من الضباط وعناصر الأمن الفارين هربًا من المساءلة.
وخص التقرير ماهر الأسد شقيق بشار وقائد الفرقة الرابعة، وهو مسؤول عن سياسة “القمع الهمجي” وتهريب الكبتاغون، وعلي مملوك رئيس مكتب الأمن الوطني السابق وأحد أبرز قادة الأجهزة الأمنية، وجميل حسن رئيس استخبارات القوات الجوية، وهو متهم بإدارة عمليات تعذيب وقتل واسعة.
ويظهر أرشيف وايلي العدد الهائل من الأشخاص المتورطين، وعلق بهذا الصدد بأن المسألة “في سوريا تتعلق بـ50 عامًا من الإرهاب على يد الدولة، والكثير من القتلى والمعذبين، وهذا يحتاج إلى هيكل أمني وعسكري واستخباراتي ضخم”.
وأضاف: “سيكون ملف سوريا أكبر بكثير من محاكمة نورمبرغ”، وتخصصت المحاكمة التاريخية بمحاسبة قادة النظام النازي.
ونوه التقرير بأن الأمن الذي أعطته روسيا لبشار وعائلته لن يدوم طويلاً، فروسيا، كما ذكر وايلي، قد تضحي بالأسد وتسلمه لتحقيق مصالحها الإستراتيجية مع أي حكومة سورية جديدة، كما فعلت سابقًا مع دكتاتوريين آخرين كشارلز تايلور (من ليبيريا)، ولوران غباغبو (من ساحل العاج)، ولن يأخذ تسليمه أكثر من 3 سنوات.
🔹 المصدر: تايمز
https://www.thetimes.com/world/middle-east/article/bigger-than-nuremberg-the-secret-files-that-could-jail-assad-tkpv6z8d3
