Batı Gündemindeki Gazze ..
El Cezire Kanalı:
Acil | İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü: İngiliz mandası tam 77 yıl önce sona erdi.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: Gazze’ye yardım girişinin sağlanması gerektiğine dair bir mesaj vermek için İsrail’e yaptırım uyguladık.
Acil | AFP: Bir İsveçli bakan, ülkesinin belirli İsrailli bakanlara yönelik Avrupa yaptırımları uygulanması için çaba göstereceğini söyledi.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: Gazze Şeridi’nde yaşananlar hiçbir şekilde meşrulaştırılamaz ve derhâl sona ermelidir.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: İsrailli bakanlar Ben Gvir ve Smotrich’in kullandığı dili kınıyoruz.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: Filistin devletinin tanınması konusunda ortaklarımızla koordinasyon hâlindeyiz.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: Gazze’de kullanılabilecek türdeki silahların İsrail’e satışını askıya aldık.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: Gazze’ye yardım girişini engellemek uluslararası hukukun ihlalidir.
Acil | İsrail Dışişleri Bakanlığı: Batı Şeria’daki yerleşimcilere yönelik İngiliz yaptırımları şaşırtıcı, gerekçesiz ve üzücüdür.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: İki devletli çözümden vazgeçmeyeceğiz; bu, adil ve kalıcı bir barış için tek çerçevedir.
Acil | Fransız Haber Ajansı: İsveç, Avrupa Birliği’nden belirli İsrailli bakanlara yaptırım uygulamasını talep edecek.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: İsrail’e silah satışını askıya alma kararımız ciddîdir.
Acil | İngiltere Dışişleri Bakanı: İsrail’in askerî operasyonunu genişletmesi ve yardım girişini engellemesiyle ilgili ilave tedbirler almaya kararlıyız.
Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
20.05.2025 OF
Gelişmelerin Arka Planı: 👇
Yukarıdaki açıklamalar, Batı’nın –özellikle İngiltere ve İsveç gibi ülkelerin– İsrail’e yönelik tutumunda kayda değer bir dil değişimi yaşandığını göstermektedir. Bu değişimin arka planını birkaç ana başlıkta değerlendirebiliriz:
1. Kamuoyunun Artan Tepkisi
Avrupa ve İngiltere kamuoyunda, özellikle 7 Ekim 2023 sonrası yaşanan gelişmeler sebebiyle İsrail’e yönelik sempati önemli ölçüde azalmış; yerini insan hakları ihlalleri ve savaş suçları tartışmalarına bırakmıştır. Sokak gösterileri, üniversite boykotları ve sivil toplum baskısı, hükümetleri daha sert açıklamalara zorlamıştır.
2. Gazze’deki İnsani Felâketin Boyutu
Gazze’de yaşanan sivil kayıpların ve yıkımın ulaştığı vahamet, artık siyasî olarak da görmezden gelinemeyecek bir noktaya gelmiştir. İngiltere Dışişleri Bakanı’nın şu sözleri dikkat çekicidir:
“Gazze’de olanlar meşrulaştırılamaz ve derhâl durmalıdır.”
Bu ifade, İsrail’in meşru müdafaa çerçevesinde hareket etmediği yönündeki açık bir uyarıdır.
3. İki Devletli Çözümün Gündeme Dönmesi
Birleşik Krallık, yıllardır savunduğu “iki devletli çözüm” fikrine yeniden sarılmış gözükmektedir. Bu, hem Batı Şeria’daki yerleşim politikalarına hem de aşırı sağcı İsrailli bakanların söylemlerine bir tepki olarak okunabilir. Filistin devletinin tanınması meselesinin “ortaklarla koordinasyon içinde” gündeme alınması, Avrupa düzeyinde diplomatik bir hazırlığın işareti olabilir.
4. Aşırı Sağcı İsrailli Bakanlara Yönelik Tepki
Ben Gvir ve Smotrich gibi isimlerin kullandığı radikal dil, yalnızca Filistinlileri değil, Batı’daki siyasî istikrarı da tehdit ediyor. Bu bakanların Gazze’ye yönelik tehcir çağrıları, Batı başkentlerinde “etnik temizlik” izlenimi uyandırmakta ve tepki çekmektedir.
5. Silah Satışı ve Yaptırımlar
İngiltere’nin İsrail’e yönelik silah satışını durdurması ve İsveç’in bazı İsrailli bakanlara yaptırım çağrısı, artık söylemden eyleme geçişin işareti sayılabilir. Bu, diplomatik olarak oldukça nadir görülen bir adımdır ve bir eşik atlandığını gösterir.
Netice:
İsrail’e yönelik bu açıklamalar, Batı’nın belli başlı ülkelerinde ahlâkî meşruiyet kaygısının yeniden öne çıktığını ve İsrail’in koşulsuz desteklendiği dönemlerin artık sorgulanmaya başlandığını göstermektedir. Yine de bu dönüşüm, hâlâ sınırlı ve kontrollüdür. Nihayetinde, bu ülkeler İsrail’in varlığını stratejik bir müttefik olarak görmeye devam etmektedir. Fakat özellikle Gazze’deki askerî operasyonların süresi uzadıkça ve sivil kayıplar arttıkça, bu baskıların daha da artması beklenebilir.
قناة الجزيرة:
عاجل | المتحدث باسم الخارجية الإسرائيلية: الانتداب البريطاني انتهى قبل 77 عاما بالضبط
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: فرضنا عقوبات على إسرائيل لبعث رسالة بضرورة إدخال المساعدات لغزة
عاجل | أ. ف. ب: وزير سويدي يقول إن بلاده ستسعى لفرض عقوبات أوروبية على وزراء إسرائيليين بعينهم
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: ما يحدث في قطاع غزة لا يمكن تبريره ويجب أن يتوقف
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: ندين اللهجة التي يستخدمها الوزيران الإسرائيليان بن غفير وسموتريتش
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: ننسق مع شركائنا بشأن الاعتراف بالدولة الفلسطينية
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: علقنا مبيعات الأسلحة لإسرائيل التي يمكن استخدامها في غزة
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: منع دخول المساعدات لغزة انتهاك للقانون الدولي
عاجل | الخارجية الإسرائيلية: العقوبات البريطانية المفروضة على المستوطنين في الضفة الغربية محيرة وغير مبررة ومؤسفة
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: لن نتخلى عن حل الدولتين الذي يبقى الإطار الوحيد لسلام عادل ودائم
عاجل | وكالة الأنباء الفرنسية: السويد ستطلب من الاتحاد الأوروبي فرض عقوبات على وزراء إسرائيليين
عاجل | وزير الخارجية البريطاني: القرار الذي اتخذناه بتعليق مبيعات الأسلحة لإسرائيل جدي
عاجل | وزير خارجية بريطانيا: ملتزمون باتخاذ إجراءات إضافية بشأن توسيع إسرائيل عمليتها العسكرية ومنع إدخال المساعدات
قراءة في خلفيات المواقف البريطانية والسويدية الأخيرة تجاه إسرائيل
تشير التصريحات الواردة أعلاه، لا سيّما من بريطانيا والسويد، إلى تغيّر ملحوظ في نبرة الخطاب الغربي تجاه إسرائيل، وخاصة في ما يتعلق بما يحدث في غزة. ويمكن تناول هذا التحوّل من خلال عدة محاور رئيسية:
١. تصاعد الغضب الشعبي الغربي
في أعقاب ما جرى منذ 7 أكتوبر 2023، تراجعت بشكل كبير موجات التعاطف التقليدية مع إسرائيل في الرأي العام الأوروبي والبريطاني، لتحلّ محلها موجة من الانتقادات لجرائم الحرب وانتهاكات حقوق الإنسان. وقد لعبت المظاهرات الجماهيرية، والاحتجاجات الطلابية، وضغط منظمات المجتمع المدني دوراً بارزاً في دفع الحكومات الغربية إلى اتخاذ مواقف أكثر تشدداً.
٢. هول الكارثة الإنسانية في غزة
بلغت الكارثة في غزة مستوى لا يمكن التستّر عليه سياسياً أو إعلامياً. ويُلاحظ أنّ تصريح وزير الخارجية البريطاني:
“ما يحدث في قطاع غزة لا يمكن تبريره، ويجب أن يتوقف فوراً”
هو إشارة واضحة إلى أن إسرائيل تجاوزت حدود الدفاع المشروع عن النفس، وأنّ ما يجري في غزة بات يُنظر إليه كجريمة لا يمكن تبريرها بأي حال.
٣. عودة الحديث عن حل الدولتين
من اللافت أنّ بريطانيا أعادت التذكير بتمسكها بـ”حل الدولتين” باعتباره الإطار الوحيد لتحقيق سلام عادل ودائم. كما أن التنسيق مع الشركاء بشأن الاعتراف بدولة فلسطينية يشير إلى حراك دبلوماسي غربي جديد قيد التشكّل، قد يهدف للضغط على إسرائيل عبر منح الفلسطينيين تمثيلاً دولياً أو الاعتراف الفعلي بدولتهم.
٤. رد على وزراء اليمين المتطرف في إسرائيل
تُعدّ الإدانة الصريحة للغة التي يستخدمها الوزيران الإسرائيليان إيتمار بن غفير وبتسلئيل سموتريتش تطوراً لافتاً؛ إذ إن خطاب هؤلاء المتشددين الداعي إلى التهجير القسري يثير مخاوف غربية من تكرار مشاهد التطهير العرقي، ويضع الدول الغربية في موقف حرج أمام شعوبها.
٥. منع بيع الأسلحة والعقوبات الفردية
إعلان بريطانيا تعليق بيع الأسلحة التي قد تُستخدم في غزة، وتصريحات السويد بشأن سعيها لفرض عقوبات على بعض الوزراء الإسرائيليين، يُعدّ انتقالاً من مجرد الخطاب إلى اتخاذ خطوات فعلية. وهذه سابقة نادرة، تعكس أن صبر بعض الدول الغربية بدأ ينفد.
الخلاصة:
تكشف هذه التطورات عن عودة الاهتمام الغربي بـالشرعية الأخلاقية في التعامل مع القضية الفلسطينية، وتدل على أن عصر الدعم المطلق وغير المشروط لإسرائيل بدأ يتعرض للتآكل. ومع ذلك، لا يزال هذا التحول محدوداً ومحسوباً؛ فالغرب يعتبر إسرائيل حليفاً استراتيجياً لا يمكن التفريط فيه.
لكن إذا طال أمد الحرب، وازدادت المجازر والدمار، فمن المرجّح أن تزداد حدة الضغوط الغربية، وربما تتبلور إجراءات أكثر جدية تجاه حكومة نتنياهو.
وإذا شئت، يمكنني أن أضع هذا السياق في إطاره التاريخي، من زاوية العلاقات البريطانية-الإسرائيلية منذ عهد الانتداب وحتى اليوم